Từ xa xưa, ông cha ta luôn chú trọng những tập tục, lễ nghi liên quan tới người đã khuất. Nhất là vào các dịp Thanh Minh hoặc ngày giỗ, ngày tết tất cả những người thân trong gia đình luôn tưởng nhớ ông bà, cha mẹ đã qua đời. Đồ dùng trong các nghi lễ tạ mộ, tiễn đưa, cúng bái cần được chuẩn bị đầy đủ. Hãy cùng đọc bài viết dưới đây để biết những thủ tục và bài văn khấn tạ mộ dành cho người đã mất.
Mục lục bài viết:
Lễ tạ mộ là gì? Văn khấn là gì?
Lễ tạ mộ được coi là một trong những nghi lễ truyền thống vô cùng quan trọng của người dân Việt Nam. Nó mang ý nghĩa tưởng nhớ truyền thống uống nước nhớ nguồn, tri ân với người đã qua đời và những vị thần tiên nhằm đem lại sự bình yên, thịnh vượng cho con cháu trong dòng họ.
Thế nào là lễ tạ mộ
Lễ tạ mộ là dịp mà chúng ta gửi lời cảm ơn gia tiên và tỏ lòng cảm tạ các bậc tiền nhân đã cho trưởng bối được nương nhờ đất đó. Trong lúc làm lễ cần có đồ cúng và bài cúng tạ mộ nhằm xin sự an lạc và phù hộ cho con cháu.
Lễ này có thể làm tại nhà, tại nghĩa trang có mộ của người thân, hoặc làm ở những đình, chùa của dòng họ. Tùy theo từng loại nghi lễ mà văn khấn tạ mộ và đồ lễ dâng cúng sẽ được chuẩn bị khác nhau.
Thế nào là văn khấn
Ngoài đồ lễ cúng thì văn khấn thần linh ngoài mộ là bước không thể bỏ qua khi thực hiện nghi thức. Nó giúp con cháu trong nhà gửi gắm sự tưởng nhớ tới những người đã khuất và hy vọng được tổ tiên ban ơn hưng vượng gia đạo.
Các ngày lễ tạ mộ trong một năm
Việc lựa chọn ngày lành, tháng tốt để thực hiện lễ tạ mộ là điều rất quan trọng mà bất cứ ai cũng phải chú ý. Thế nhưng, tùy thuộc từng thời gian và địa điểm khác nhau mà bạn có thể tiến hành dâng lễ cho ông bà, tổ tiên như:
- Lễ tạ mộ vào những ngày cuối năm
- Lễ tạ mộ dành cho những bia mộ mới được xây cất xong
- Lễ tạ mộ vào dịp đầu năm hoặc tết Thanh Minh
Chọn ngày tốt tạ mộ như thế nào?
Tùy vào phong tục, tập quán của từng vùng mà người ta sẽ làm nghi lễ tạ mộ và những khoảng thời gian khác nhau. Tuy nhiên, vẫn có một số ngày cố định để thực hiện nghi thức và đọc văn khấn lễ tạ mộ như:
Ngày cúng lễ tạ mộ cuối năm
Khoảng thời gian từ 23/12 âm lịch hằng năm tức ngày tiễn ông Táo lên trời cho tới ngày 30/12 âm của Tết Nguyên Đán là lúc nhiều người làm lễ tạ mộ. Vào dịp này, các gia đình sẽ tiến hành lau chùi, dọn cỏ sạch sẽ cho phần mộ và mời hương hồn gia tiên về quây quần cùng con cháu.
Ngày cúng tạ mộ mới xây cất xong
Sau khi xây dựng mộ phần xong, chúng ta cần thực hiện nghi lễ cùng với văn khấn lễ vong linh ngoài mộ. Tuy nhiên, việc này không cần phải làm ngay trong ngày mà bạn cũng có thể lựa chọn ngày, giờ hoàng đạo gần nhất với ngày xây xong mộ để tiến hành làm lễ tạ.
Ngày lễ tạ mộ đầu năm – Thanh Minh
Thanh Minh vốn được xem là dịp lễ tảo mộ hàng năm sau kỳ nghỉ tết được thực hiện vào ngày 3/3 âm lịch. Lúc ngày, bạn nên chuẩn bị trước đồ lễ, viết sớ bài khấn tạ mộ nhằm thể hiện sự tưởng niệm với gia tiên.
Cách sắm lễ tạ mộ
Về cơ bản thì lễ tạ mộ là dịp để bạn bày tỏ lòng thương nhớ, biết ơn tới những người đã khuất. Chính vì vậy mà việc khâu chuẩn bị đồ cúng tuyệt đối không được qua loa nhằm thể hiện sự thành tâm của con cháu.
Đối với lễ tạ mộ cuối năm
Khi làm lễ tạ mộ cuối năm, cần phát quang bụi rậm, nhổ cỏ dại hay tu sửa lại phần mộ tổ tiên nếu thấy hư hại. Ngoài ra cũng nên lau chùi sạch sẽ và kiểm tra xem có rắn, rết xung quanh không để đảm bảo an toàn cho người cúng lễ.
Mục đích của lễ tạ mộ cuối năm chính là cảm ơn các vị thần linh và thổ địa đã che chở cho gia tiên. Đồng thời bày tỏ lòng biết ơn ông bà, tổ tiên đã bảo vệ cho con cháu và mời họ về cùng vui Tết với gia đình.
Trường hợp ở nghĩa trang có miếu của thần linh thì bạn nên bày thêm một bàn đồ cúng ở đó và dâng sớ. Còn nếu không thì đặt cạnh mộ và chuẩn bị các vật dụng cần thiết và văn khấn tạ mộ ngoài đồng để làm lễ như:
- Hương trầm thơm
- Trái cây
- Hoa tươi
- Trầu cau
- Rượu trắng
- Chè thuốc
- Nến cốc
- Vàng mã
- Sớ tạ lễ
- Một số quần áo, vật dụng cho người đã khuất
Đối với lễ tạ mộ mới xây xong
Đối với việc làm lễ cho cúng và văn khấn cho những ngôi mộ phần vừa mới xây xong. Bạn cần phải chuẩn bị một số đồ cúng như sau:
- Phần lễ thần linh: chuẩn bị một đĩa xôi, thịt luộc, tiền xu và vàng mã rồi đặt trên bàn thờ trong nghĩa trang. Nếu không có thì bạn hãy đặt cạnh bàn lễ cúng của gia tiên.
- Phần lễ gia tiên: Cần chuẩn bị hương trầm, hoa tươi, trầu cau, một mâm ngũ quả, 1 đĩa xôi, thịt gà luộc, rượu trắng, vàng mã và một vài bộ quần áo giấy. Nên đặt đồ cúng ở mặt phẳng, thoáng đãng để tránh làm đổ, hay vỡ đồ.
Văn khấn lễ tạ mộ
Bên cạnh việc mua sắm đầy đủ các vật dụng dùng để cúng lễ thì văn khấn tạ mộ cũng là thứ cần có để gia tiên hiểu được tấm lòng của con cháu. Dưới đây là hai mẫu văn khấn thường được dùng trong dịp tạ mộ:
Văn khấn cúng tạ mộ cuối năm
Nam mô a di đà Phật (3 lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, chư thần thập phương.
Kính lạy Địa Tạng Vương Bồ Tát. Kính lạy Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh và Công tào Phán quan. Kính lạy Chư vị Đại Vương và Bản Cảnh Thành Hoàng cai quản nghĩa trang. Kính lạy Thổ địa Tôn thần và bản xứ thần linh.
Kính lạy các thánh Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, Tiền Chu Tước, Hậu Huyền Vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng với các liệt vị Tôn Thần cai quản tại nghĩa trang này.
Con thành tâm kính lạy hương linh cụ (tên của gia tiên)….
Hôm nay là ngày (ngày âm) tháng Chạp, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến.
Chúng con là: (tên của vợ chồng gia chủ)….
Ngụ tại: (địa chỉ nhà của gia chủ)….
Nay nhân dịp cuối năm, chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả,kim ngân tài mã, bẩm cáo Tôn thần. Kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là (họ tên của người đã mất), có phần mộ táng tại (tên nghĩa trang) được về với gia đình đón mừng năm mới.
Mục đích là để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm và tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa. Âm dương cách trở, bát nước nén hương, chúng con xin thành tâm kính lễ, cúi xin ơn trên chứng giám và phù hộ độ trì.
Niệm Nam mô a Di Đà Phật (phải 3 lần)
Văn khấn tạ mộ mới xây xong
Chuẩn bị đầy đủ lễ cúng rồi sau đó tiến hành việc khấn tạ mộ mới xây. Lưu ý là nên mời Thầy về cúng có chuyên môn, kiến thức trong lĩnh vực để đọc bài văn khấn chính xác nhé.
Một số mẫu văn khấn tạ mộ khác
Hiện nay, có một số bài văn khấn tạ lễ mộ khác mà các bạn có thể tìm đọc tham khảo như:
- Văn khấn tạ lễ mộ mới xây xong
- Văn khấn tạ lễ mộ cuối năm
- Văn khấn lễ tạ ngoài đồng
- Văn khấn lễ tạ tiết thanh minh
- Văn khấn tạ mộ tại nhà
- Văn khấn tạ mộ ngày giỗ
Một số lưu ý về lễ tạ mộ
Lễ tạ mộ là nơi tạ ơn thần linh, ông bà và cầu mong bình an, hạnh phúc và gia đạo yên ổn. Vì vậy bạn cần lưu ý các vấn đề sau để đảm bảo lòng kính trọng và tránh những điều không tốt.
Với phần mộ thờ dòng họ không nên chỉ thắp hương cho nhà mình mà cũng nên thắp cho những người cùng họ. Đối tượng tốt nhất đi làm lễ tạ mộ là những người lớn tuổi vì họ đã có kinh nghiệm trong việc này.
Ngoài ra, không nên đi làm lễ lúc quá sớm hoặc quá muộn, khi về phải hơ lửa để xua tan khí lạnh. Bên cạnh đó, phụ nữ có thai, trẻ nhỏ hoặc người đang đau yếu cũng không nên đi nhằm giữ gìn sức khỏe.
Trên đây những thông tin về cách làm lễ và văn khấn tạ mộ trong các dịp đầu năm, tết Thanh Minh hoặc khi vừa xây xong. Nếu còn có thắc mắc về các cách bày lễ, hãy liên hệ ngay với Lăng mộ đá Ninh Bình qua số điện thoại: 0979. 525. 235 để được hỗ trợ.